Czy wieloletnia prognoza finansowa w gminie Mogilany jest wieloletnia i realistyczna?
Na sesji 28 grudnia 2023 roku, Rada Gminy Mogilany przyjęła nową Wieloletnią Prognozę Finansową (WPF) oraz budżet na rok 2024. W obu przypadkach „za” głosowało 13 radnych i jeden się wstrzymał. WPF jest jednym z podstawowych dokumentów służących planowaniu budżetu gminy, określa się w nim m.in. prognozowane wartości dochodów, wydatków, czy zadłużenia na następne lata. Prognozę zwyczajowo uchwala się razem z budżetem na dany rok, a więc pod koniec roku poprzedzającego.
W art. 226 ustawy o finansach publicznych czytamy
„Wieloletnia prognoza finansowa powinna być realistyczna (…)”
Wiadomo więc, że WPF powinna mieć dwie proste cechy – powinna być wieloletnia i realistyczna. Jak jest z tym w naszej gminie?
WPF przyjmowane w naszej gminie zawierają prognozy na kilkanaście lat do przodu (np. WPF z roku 2021 zawierała prognozę do 2039). Spójrzmy, jak prognozy przyjmowane w trzech ubiegłych latach przewidywały dochody, wydatki i dług w roku 2024.
| Kwoty w WPF prognozowane w poszczególnych latach na 2024 rok (zł) | |||||
| WPF na rok | Zakładane dochody w 2024 roku | Zakładane wydatki w 2024 roku | Zakładane zadłużenie w 2024 roku | Zakładane wydatki na obsługę długu w 2024 roku | Zakładany wynik budżetu w 2024 roku (ujemny to deficyt) |
| 2021 | 99 436 000 | 93 213 534,80 | 26 622 296,96 | 700 000 | 6 222 465,20 |
| 2022 | 87 760 992 | 82 204 314,80 | 34 170 228,35 | 1 250 000 | 5 556 677,20 |
| 2023 | 86 722 469 | 92 631 620,80 | 42 741 619,35 | 3 252 000 | -5 909 151,80 |
Rzuca się w oczy kilka kwestii:
1) po pierwsze, znaczący spadek prognozowanych dla roku 2024 dochodów,
2) po drugie, niewyjaśnione „skoki” prognozowanych wydatków dla roku 2024,
3) po trzecie – ciągły prognozowany wzrost zadłużenia i wydatków na jego obsługę.
Widać, że przez trzy lata prognozowane tegoroczne zadłużenie wzrosło o ponad 60%, a wydatki na obsługę długu – prawie pięciokrotnie! To wszystko przy spadku prognozowanych wydatków ogólnych. Czyli, innymi słowy, jednocześnie gmina prognozuje spadek wydatków i lawinowy wzrost zadłużenia.
Sprawdźmy teraz, jak prognozy gminy mają się do rzeczywistości. Przeanalizujmy kwoty wskazane w przyjętym na 2024 rok budżecie:
| Rzeczywiste kwoty w budżecie i WPF na 2024 rok (zł) | ||||
| Dochód | Wydatki | Zadłużenie | Obsługa długua | Zakładany wynik budżetu |
| 108 415 835,15 | 130 929 002,08 | 48 979 565,32 | 2 550 000 | -22 513 166,93 |
| asame odsetki, o zadłużeniu napiszemy w kolejnych tekstach | ||||
Zacznijmy od dochodów, od 2021 roku prognozy urzędu konsekwentnie wskazywały coraz mniejsze dochody w roku 2024. Tymczasem, kwota wskazana w budżecie jest zdecydowanie wyższa od dochodów w ubiegłych latach. Jeszcze rok temu urząd twierdził, że tegoroczne dochody będą na poziomie prawie 87 mln zł, a teraz twierdzi, że dochody w roku 2024 osiągną poziom ponad 108 mln zł. To wzrost o ponad 25% (na ile realny – pokażemy w następnych artykułach).
Znacznie większy wzrost ma miejsce w przypadku wydatków. W tegorocznym budżecie wydatki są większe o prawie 40 milionów złotych od prognozowanych rok temu i 50 milionów od wskazanych w prognozie sprzed dwóch lat!
Warto dodać, że jeszcze w prognozie przyjętej na 2023 rok urząd twierdził, że takie dochody jak planowane w tegorocznym budżecie gmina osiągnie dopiero w 2035 roku, a wskazanego poziomu wydatków nie osiągniemy nawet do 2043. Ale – pod koniec 2023 roku urząd już zmienił zdanie i nagle w wyborczym roku 2024 staliśmy się finansowym potentatem.
W aktualnej WPF urząd prognozuje kwoty do 2043 roku. Jak możemy zaufać, że władze naszej gminy potrafią przeprowadzić rzetelną prognozę na prawie 20 lat do przodu, w sytuacji, w której urzędnicy na przestrzeni roku mijają się w swoich prognozach z rzeczywistością o kilkadziesiąt milionów? To środki porównywalne z połową ogólnych dochodów naszej gminy.
Przedstawiliśmy tu tylko niektóre nieścisłości, tych jednak jest o wiele więcej, a taka sytuacja utrzymuje się w naszej gminie przez prawie sześć ostatnich lat. Większość Radnych, którzy powinni strzec naszych interesów oraz kontrolować Wójta, wydaje się problemu nie zauważać i bez żadnych wątpliwości uchwala kolejne „prognozy” urzędu. Trzeba więc zadać sobie pytanie – czy Radni, którzy uchwalają tego typu dokumenty w ogóle znają i rozumieją ich treść? Czy są świadomi, że dopuszczają do braku kontroli nad gminnym budżetem, co prowadzi do poważnego zadłużenia naszej gminy na wiele lat i ma konsekwencje dla wszystkich mieszkańców?
Źródła: